Meme dokusunun taranması amacıyla, röntgen ışınlarının kullanılması sayesinde görüntü elde edilmesine yarayan yöntemin adına mamografi denilir. Elle yapılan kontrollerde meme kanseri için tamamen net bir sonuca varılması mümkün değildir. Meme kanseri tedavisi için en etkili yolların başında erken teşhis ve tedavi gelir. Mamografi sayesinde memede bulunan kanserli dokuların teşhis edilmesi oldukça kolaydır. Meme kanserinin teşhis ve tedavi edilmesi için en sık kullanılan görüntüleme yöntemi olan mamografi sayesinde, hastalıkla mücadelede konusunda oldukça etkilidir. Meme kanserindeki ölüm oranlarını en aza indirmek için kullanılan mamografi, X ışınları sayesinde görüntü elde edebilmektedir. Bilgisayar ortamına aktarılan görüntüler sayesinde teşhis konulabilmesine olanak sağlayan en etkili metotların başında gelir.
Mamografi Nedir?
Mamografi, meme görüntülerinin alınması için düşük doz X ışınları kullanılarak meme dokusunun incelemesini sağlar. 40 yaş ve üstü kadınların her sene en az bir kere mamografi çekinmeleri tavsiye edilir. Kanser tedavisinde erken teşhis ve tanı hayati öneme sahiptir. Tarama ve tanı sürecinde rahatlıkla uygulanması mümkündür. Bu tarz taramalarda herhangi bir şikâyet unsuru bulunmasına gerek duymadan gerçekleştirilebilir. Meme dokusunda bulunan kitlenin ne olduğunu anlamak için kontrol edilmesi gereklidir. Mamografinin herhangi bir yan etkisi bulunmaz.
Röntgen üzerinde görüntü elde eden yönteme klasik mamografi adı verilir. Bu yöntemde meme görüntüsü film üzerinde yer alır ve doktor yaptığı inceleme sonucunda hastanın durumunu kontrol eder. Diğer yönteme ise dijital mamografi adı verilir. Dijital mamografi yönteminde görüntüler bilgisayar ortamına aktarılır. Yüksek çözünürlükteki görüntüler sayesinde doktorlar kolaylıkla teşhiste bulunabilir.
Tanı ve tarama amaçlı kullanılan mamografi için kullanılan bir diğer yöntem ise tomosentezli dijital mamografi adı verilir. Tomosentezli dijital mamografi sayesinde meme görüntüsü kesitlere ayrılarak en ince ayrıntısına kadar görüntülenebilmesine olanak sağlar. Bu yöntem klasik mamografi yönteminden çok daha ayrıntılı sonuçlar verir. Kesitler arasındaki en ufak detaylar ortaya çıkarılırken kesin tanı için başvurulması gereken yöntemlerin başındadır. Üst üste binmiş dokular arasındaki ayrıntıları gözler önüne serer. Dijital mamografi sayesinde görüntüler 1 dakika içerisinde incelenebilir. Dijital ortama kısa sürede verilen görüntüler sayesinde teşhis eş zamanlı olarak konabilir.
Mamografi Nasıl Çekilir?
Mamografi çekimlerinin adet döneminde yaptırılması tavsiye edilir. Adet döneminde meme dokusu hassaslaşan ve ağrı hisseden hastalar için ise bu sürede en uygun dönem, regl döneminin geçtiği ilk haftadır. Menopoz dönemindeki kadınlarda ise mamografi istenilen bir zaman diliminde çekilebilir. Mamografi sırasında hastanın memesi platformun üzerine yerleştirilir. Özel bir aparat sayesinde meme bir miktar sıkıştırılarak görüntünün sağlıklı elde edilmesi sağlanır. Memenin sıkıştırılması için verilen kuvvet ağrı toleransı arasındadır. Mamografiye giren çoğu kadın bu hafif ağrının makul derecede olduğunu söylemektedir. Baskı sayesinde meme dokusunun kalınlığı da azaldığı için X ışınlarının da miktarı azaltılmış olur. Meme sıkıştırma oranını cihaz kendisi belirler.
Mamografi çekimlerinde radyasyon seviyesi tolere edilebilir seviyededir. Vücuda giren radyasyon minimum düzeyde olması sebebiyle mamografinin hiçbir zararı yoktur. Mamografi için hastanın herhangi bir ön hazırlık yapmasını gerektirecek herhangi bir durum olmaz. Teşhis ya da tanı için gelen hastanın mamografisini çektirmek için 10 ila 15 dakika gereklidir. Mamografi çekimi sırasında meme iki plastik tabaka arasında sıkıştırılmasının sebebi ise daha iyi bir görüntü yakalayabilmek ve hareket miktarının minimuma indirmektir. Genellikle 2 farklı pozisyonda mamografi çekimi yapılmaktadır. Mamografi çekimi yapılırken hastanın hareketsiz durması istenmektedir. Hamile kadınların mamografi çekilmesi tavsiye edilmez. Bunun sebebi ise anne karnında bulunan bebeğin herhangi bir şekilde radyasyona maruz kalmasının önüne geçmektir.
Mamografi herhangi bir meme ağrısı duyulmadan önce de yapılması tavsiye edilir. Erken teşhisin hayat kurtardığı gerçeği göz önüne alındığında yapılacak tanının çok önemli olduğu gözükmektedir. Sadece el ile yapılan kontroller yeterli değildir. Mamografi çekimi yapıldıktan sonra görülen kitlenin tamamen teşhisi için doktorlar meme biyopsisi isteyebilir. Bu biyopsi genellikle kitlenin, kanserli olup olmadığını değerlendirmek için yapılır. Bununla birlikte hastadan teşhisin kesin olarak yapılabilmesi için ultrason ve MR istenilebilir.
Mamografi fiyatları, hastanelerin ücret politikasına göre değişkenlik gösterebilir. Çekilen merkeze göre farklı mamografi fiyatları farklı olabilmektedir. Mamografi fiyat aralığı 50 TL ila 750 TL aralığındadır. Kullanılan mamografi cihazının teknolojisine, doktorun tecrübesine göre mamografi fiyatları değişkenlik gösterebilir.