High Definition Multimedia Interface (HDMI) 2002’den beri piyasada. Temel fikir ses ve görüntünün iyi kalite ile TV’ye tek bir kablo ile iletilmesiydi. Satılan 6 milyar cihazdan sonra, bu fikir sadece pratikte tanınma sağlamadı, oturma odasında HDMI tekeline de sebep oldu – diğer bağlantılar artık pek de önemli değil.
Bu nedenle HDMI’ın teknik ilerlemeye ayak uydurması oldukça önemli. HDMI forumu artık cihazların alternatif modda direkt olarak USB tip c ile HDMI bağlantısı sağlayabilmesinden sorumlu ve bu yılın başından itibaren HDMI 2.1 gelecekteki renk ve kontrast oranı ile çözünürlük standardını belirleyecek.
Ultra yüksek çözünürlükler için kablo
HDMI 2.1 teknik veriler anlamında ileride: eğer eski versiyonlar HDMI 1.4 ve 2.0 Cinema 4K (4,096 x 2,160 piksel) veya 4K (3,840 x 2,160 piksel) saniyede 24 veya 30 ve ardından 60 sahne ile karakterize edilebilirse, HDMI 2.1 8K (7,680 x 4,320 piksel) veya 10K 10,328 x 7,760 piksele çıkabiliyor. 8K HDMI kablo ile sıkıştırılmadan aktarılıyor ve 10K videolar için sıkıştırma gerekli (DSC 1.2, Display Stream Compression gibi) . 8K için, HDMI 2.1 maksimum yenileme hızı olarak 60 Hz, ve 4K için 120 Hz desteği sunuyor. Bant genişliği bu miktarda veriyi aktarmak için yeterince geniş olmalı. En üstte, HDMI 2.1 ile 48 GBit/s seviyesi mümkün , bunun 38.4 GBit/s’si sadece kullanıcı veri aktarımı için kullanılabiliyor – yani daha az hata düzeltme ve kontrol verisi. Yeni özel elektromanyetik kaplamalı 48G kablo bu hız için gerekli. Kablo yine alt seviyeyle uyumlu ve HDMI girişleri de değişmiyor. Biz şimdiden bu kablonun ilk pratik testlerini bekliyoruz. 1.4 ve 2.0 HDMI versiyonlar kablo kalitesi olarak kullanıcıya bu kadar netlik sunmamıştı. Bu nedenle, her satılan HDMI kablosu 4K videonun 60 Hz yenileme hızı için gerekli 18 GBit/s hızına ulaşamıyor. Pratikte, yüksek çözünürlükler sadece Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları’nda gündeme gelecek – bazı oyunlar 8K formatında yayınlanacak. HDMI 2.1’in icadı, ki artık edildiği kesin, Dynamic HDR (High Dynamic Range) anlamına gelir. HDR videoları yüksek kontrast genişliği ile film kalitesinde. HDR görüntülerin aksine, HDR videonun keyfine varmak için bazı yeni donanıma ihtiyacınız var, ki bunlar meta veriden bilgileri görüntüye çevirecektir.
Ismarlama görüntü kalitesi
HDR videolar için farklı standartlar var, örneğin Dolby Vision, HDR10 veya Philips, Fraunhofer veya Samsung’un kendi geliştirdikleri. HDMI 2.1 için, hangi HDR prosedürünün kullanıldığı fark etmiyor, sadece mevcut bant genişliğini aşmamalı. HDR10 desteği HDMI 2.0b’de zaten mevcut – bir statik HDR prosedürü tüm video için ek renk bilgisini devreye sokuyor. Dynamic HDR’de, renk ve kontrast bilgisi dinamik olarak ayarlanıyor. Prosedür belli meta derinin ayrı ayrı sahneler için veya sekans sekans aktarılmasına izin veriyor.
1.4 versiyonunda sunulan ARC fonksiyonu (Audio Return Channel) HDMI’ın bir başarı hikayesiydi. Örneğin, eğer film verisi blu-ray oynatıcıdan veya AV receiverdan TV’ye aktarılıyorsa, dönüş kanalı için ses verisi için açık olmalı. Tabi ki sesi bir optik kablo ile kaynaktan direkt alabilirsiniz. Fakat bu ek kabloya gerek duymamak için ARC is a pratik bir çözüm. HDMI 2.1 bu konsepti Enhanced Audio Return Channel (eARC) ile genişletiyor. Bu sebeple TV’nin yeni 3D ses formatlarını, Dolby Atmos gibi, TV’den AV receivera aktarması mümkün. Version 2.1 ayrıca 3D video anlamında da yenilikçi. TV’deki 3D teknolojisi pek iyi değilse de, HDMI 2.1 artırılmış bant genişliği ile daha iyi 3D film oynatabiliyor. Eğer şimdiye kadar full HD’ye bir son varsa, 3D videoların 4K’da aktarımı artık mümkün. HDMI Forum HDMI kabloda bir Ethernet kanalını açık bırakıyor, bu bir ağ kablosundan kurtulmak anlamına gelecek. Fakat pratikte bunun hiç bir önemi yok.
HDMI 2.1’deki bir diğer yenilik ise oyun modu, Variable Refresh Rate (VRR) ile. G-Sync ve FreeSync’e benzer olarak, ekran grafik işlemcisinin çıkışı ile senkronize oluyor. Bu yırtılma efektini engelliyor, yani devam eden sahnelerin tam olarak üretilememesini engelliyor. Bunu uygulamak için biraz acele edilmesi gerekiyor, zira HDMI 2.1’in sertifikasyonu bu yılın 3. çeyreğinde gerçekleşecek gibi duruyor. Bu nedenle üreticiler yılbaşından önce HDMI 2.1’i satışa çıkarmak istiyorlarsa acele etmeliler.