Geçmişten günümüze bilgisayarların evrimi çok hızlı bir şekilde gelişmiş olup ilk bilgisayar ile günümüz bilgisayarları arasındak
i uçurum iyice artmaktadır. Bilgisayarların özellikleri arttıkça hayatımıza giren teknik terimlerde bir hayli artıyor. CPU, Cache Memory, RAM, GPU ve daha bir çok teknik kelime bilgisayar seçiminde karşımıza çıkıyor. Peki hal böyle olunca bilgisayar alacak biri nelere dikkat etmelidir, ne gibi teknik terimleri bilmelidir…
Öncelikle bilgisayar almadan önce şu soruya cevap verilmelidir; Ben bu bilgisayar ile neler yapacağım? Eğer ki günlük kullanımlar için yani sadece ofis programları ve internet gezintisi için kullanılacak bir bilgisayar arıyorsanız sizin çokta RAM, Ekran Kartı gibi donanımlar hakkında bilgi sahibi olmanıza gerek yoktur. Çünkü günümüzde alacağınız en ucuz bilgisayar dahi artık standart kullanımda çok iyi performanslar gösterebilmektedir. Ancak bir oyuncu iseniz ve tercihiniz daha çok üst düzey performans gösterebilecek bir bilgisayardan yana ise sizler için işin teknik kısımları çok önemli olabilir. Bu yazımız daha çok günlük kullanım dışında bilgisayar tercih edeceklere yol göstermek için hazırlandı.
CPU
Öncelikle bilinmesi gerek ilk donanım elemanımız Central Processing Unit yani Türkçe karşılığı olarak Merkezi İşlem Birimi yada kısaca işlemcimizdir. İşlemci bir insan için beyin ne kadar önemli ise bilgisayar 
içinde o kadar önemlidir. Moore kanununa göre her iki yılda bir içerisinde ki transistör sayısının ikiye katlanan günümüz işlemcileri, muazzam hız seviyelerine ulaşabilmektedir. Kısaca CPU olarak adlandırılan bu işlemcilerin seçimi nasıl yapılır? Öncelikle
bir bilgisayar alırken göreceğimiz ilk özellik işlemcinin saat hızı yani clock frekansıdır ki en kötü bilgisayarda dahi bu 2.5 GHz seviyesinde olup Turbo Boost teknolojisi ile (ki bu teknoloji her işlemci ailesinde bulunmamaktadır) ortalama 3 GHz seviyesinde çıkabilmektedir. İşlemcilerde ki bu saat hızı özellikle oyuncular için minimum 2.65 GHz ham saat hızında olmalıdır. Video işleme, render yapma gibi işler için alınacak bir bilgisayarda ise bu saat hızı ortalama 3 GHz ham saat hızında yeterli olacaktır. Buradaki “ham” kelimesi işlemcinin Turbo Boost fonksiyonu altında olmadan çalışacağı saf saat hızıdır. Çünkü Tubo Boost özelliği sadece bilgisayarınız çok yoğun işlem yükü altına girdiğinde çalışır aksi taktirde sanal çekirdekleri çalıştırmadan en yüksek verimlilikte kalma eğilimi gösterir. Turbo Boost aslında bilindiğinin aksine over clock işlemi olmayıp, üretici firma tarafından mikroişlemcinin yazılımsal olarak yoğun iş yükü altından kalkabilmek için içerisindeki çekirdek yüklerini sanal çekirdeklere yüklemesidir. Her ne kadar over clock kadar üst düzey bir çalışma performansı sergilemese de Turbo Boost bilgisayar alırken mutlaka tercih edilecek bir özelliktir. Bilmeyenler için kısaca over clock işlemi ise satın alınan mikroişlemcinin ham saat hızını birkaç farklı konfigürasyon ile yükseltme işlemidir fakat bunu yapmak çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Çünkü her ne kadar üreticiler ürünlerinde over clock desteklendiğini belirtselerde over clock yapıldığında mikroişlemcinin çok ısınarak bilgisayarda zaman zaman ani kapanmalara mavi ekran hatalarına neden olduğu da bilinen bir gerçektir.
RAM
Gelelim ikinci en önemli donanım parçamız olan Random Access Memory’e yani herkesin bildiği adıyla RAM’e… RAM daha öncede bahsettiğimiz gibi standart kullanıcılar için çokta önemli değildir. Ortalama 4 GB gibi bir RAM standart bir kullanıcıyı fazlasıyla idare edebilmektedir. Fakat söz konusu kullanıcı bir 
oyuncu veya 3D modeller üzerinde çalışacak bir mühendis ise RAM burada kilit faktörlerden biri haline gelebilmektedir. Öncelikle ne iş yaparda bu kadar
önemlidir bu RAM? Hatırlarsanız bir önceki paragrafta CPU yani işlemciyi insan beynine benzetmiştik, burada da RAM’i insan kalbine benzetebiliriz. Şöyle ki kalp insan vücuduna sürekli olarak gerekli kanı pompalamakla görevli olup süreki içerisine kirli kanı alıp onu yeni kanla değiştirerek vücuda geri yollar. Aynen öyle ki RAM’de bilgisayarın Hard Disk’inde ki verileri içierisine depo ederk kullanıcı ihtiyaç duyduğu anda kullanıcıya sunarak kullanıcıyı her defasında Hard Diske gitmek zorunda bırakmaz. RAM olmasa idi kullanıcılar en ufak bir klasörü açarken dahi işlemleri Hard Disk üzerinden yapacağı için işlemler çok çok uzun sürecekti. Bu nedenle yüksek hız gerektiren işlemlerde RAM kapasitesi çok büyük önem arz etmektedir. Örneğin bir oyun açacaksınız ve oyun açıkken arka planda bilgisayarınız internetten bir dosya indiriyor. Böyle bir senaryoda RAM miktarı düşükse siz oyun oynarken bilgisayar RAM’iniz hem oyun hem de dosya indirme verilerini aynı anda RAM’de tutamayacağı için bu oynayacağınız oyunda takılmalara sebep olacak veyahut indirmeye çalıştığınız dosyanın çok daha uzun sürede inmesine sebep olacaktır. Farklı bir senaryo için ise diyelim ki video işleme veya 3D modelleme, render işlemi gerçekleştiriyorsunuz ve bu esnada Google Chrome da birden fazla sekme açık ve hepsi de Youtube sekmesi. Böyle bir senaryoda Youtube gibi yüksek RAM ihtiyacı olan bir internet sayfası ardı ardına açıldığında RAM’de şişme yapacaktır ve yapmaya çalıştığınız Video işleme veya 3D modelleme işleminiz çokta sağlıklı, hızlı ilerlemeyecektir. Bu gibi durumları yaşamamak için en az 8 GB gibi bir RAM miktarı sizi yarı yolda bırakmayacaktır. Özellikle RAM teknolojisi son günlerde iyice tırmanışa geçtiği için bazı 4 GB RAM fiyatları bazı 8 GB RAM fiyatlarından çok daha yüksek olabilmektedir. Bunun tek sebebi üretildikleri teknolojinin farklı olmasından, veya saat clock hızlarının farklı olmasındandır. Çünkü baktığımız zaman çoğu RAM üreticisi aynı mimaride üretim yapıp, farklı özelliklerde, soğutuculu, yüksek MHz’li gibi farklı seçenekler sunabilmektedirler. Sıkıntı yaşamamak için 2133 MHz’li bir RAM çoğu işinizi görecektir. Ayrıca bazı RAM çeşitlerinde over clock yapılabilir oldukları yazabilmektedir fakat bu çoğu kaynak tarafından tavsiye edilmemektedir ki böyle yazmasını tek sebebi ticari satış stratejisidir.
Ekran Kartı
RAM ile birlikte en çok merak edilen bir diğer bilgisayar parçası ise Ekran Kartıdır. GPU yani Graphical Proccessing Unit (Grafik İşlem Birimi) bilgisayarlarda her türlü ekran çıktısını üreten, grafiksel işlem 
gerektiren tüm işleri yüklenen bir çevresel birimdir. Ekran kartlarının seçimi yine standart bir kullanıcı için maksimum 2GB’tır ki o da fazla gelebilir. Ekran kartı özellikle mühendisler (makina mühendisleri, mekatronik mühendisleri) için çok önemlidir. Oyuncular içinse oyun görüntülerinin kalitesi açısından ekran kartları minimum 2 GB ve tercihe ve maddi imkana bağlı olarak 4 GB tercih edilebilmektedir. Ekran kartlarının tercih meselesi RAM ve CPU’ya oranla çok daha karmaşık olabilir. Çünkü ekran kartlarında Memory’den daha önemli olan özellik kaç bitlik olduğu yani örnekleme bitidir. Piyasadaki çoğu ekran kartı 128 bit olarak satılırken, 256 bitlik olanları da mevcuttur fakat aradaki maddi fark çok yüksektir. 512 bitlik ekran kartları örneğin work station denen özel bilgisayarlarda kullanılabilmektedir. Bu nedenle giriş seviyesi bir oyuncu iseniz 2 GB 128 bit ekran kartı işiniz görecektir fakat biraz lükse düşkün üst seviye bir oyuncu iseniz 256 bitlik versiyon 2 GB veya 4 GB bir ekran kartı fazlasıyla sizi götürecektir. Mühendis veya grafiker iseniz yani ekran kartı sizin mesleğinizin en önemli parçası ise sizin en az 256 bitlik bir ekran kartı tercih etmenizde fayda var aksi taktirde çalışmalarınızdan yüksek verim alamayabilirsiniz. Ekran kartlarında DDR seviyeleri genellikle farklılık gösterebilir bunun sebebi yine yüksek hızdır. Aslında ironik olarak şöyle bir durum vardır; DDR2 teknolojisindeki bir ekran kartı DDR3 teknolojisindeki ekran kartından çok daha maliyetli olmasına rağmen DDR2, DDR3’e oranla daha ucuzdur.
Hard Disk
Hard Disk konusunda çokta bir farklılık yoktur aslında çünkü çoğu Hard Disk işinizi görebilir. Yukarıda RAM’leri açıklarken anlattığımız gibi Hard Disklerden ziyade RAM’lerin hızda ki rolü daha önemlidir. Fakat oyuncular ve mühendisler HDD alırken en az 720 RPM hızında çalışmasına dikkat etmelidirler. Ayrıca iyi bir performans isteyenler HDD’ye ek olarak bir adet SSD de kullanabilir ki bu bilgisayarın açılışındaki hızını ciddi oranda arttırmakta ve önemli belgelerin, programların açılışını kolaylaştırıp hızlandırmaktadır.
Sonuç
Bilgisayar seçiminde yapılacak en büyük hata bilgisayarın özelliklerini teknoloji mağazasında ki çalışana sormaktır. Çünkü siz soru sorduğunuzda arka planda kendisine öğretilen kalıp cümleleri sizlere tekrarlayacak olup sizlere sadece satması gereken ürünü övecektir. Satış elemanlarınında teknolojiden çok anlamadıkları aşikar olduğu için bilgisayar almadan önce mutlaka forumlarda, haber sitelerinde her ayrıntısına kadar her şeyini öğrenin. Fakat bundan daha da önemlisi yazımızın başında belirttiğimiz gibi ilk olarak kendinize bilgisayarı nerede kullanacağınız sorusunu sorun. Aksi taktirde gereksiz yere fazladan para veriyor olabilirsiniz.