Kelime anlamıyla Radar veya Radyo Algılama ve Aralık, uçan nesnenin uzaklığını ve hızını algılayan, ölçen elektronik bir sistemdir. Radarlar yankı prensibiyle çalışmaktadır. Işık hızında ilerleyen yüksek frekanslı radyo dalgalarını (mikrodalgalar) kullanıyorlar. Radar istasyonundaki bir verici, bir anten aracılığıyla dalgaları gönderir. Bu dalgalar bir engel tarafından yansıtılır ve yankı üretir.
İstasyona geri döner ve bir alıcı bu yansıyan dalgaları alır. Gönderme ve alma arasındaki zaman kaydedilir; onu zaman hızıyla çarpmak bize radar ile nesne arasındaki mesafenin iki katını verir. Böylelikle engelin mesafesi elde edilir. Artı, alıcının üzerindeki bir operatör ekranı nesnenin gökyüzündeki konumunu gösterir. Yönlendirme uçuşları için kontrol odasında kullanıldığında, menzil içindeki uçaklar ekranda pırıltı şeklinde görülmektedir.
Radarlarda Antenin İşleyişi Nasıldır ?
Anten önce bir verici olarak görev yapar ve bu dalgaları odaklanmış bir yönde iletir – antenler genellikle kirişleri dar bir kirişe odaklamak için kavislidir. Bu antenler dönen platformlara yapıştırılır ve böylece geniş bir alanda kullanılabilmektedir.
Dalgalar, bir şeye çarpana kadar aynı hızla antene geri dönerler (bu “yankı” olarak adlandırılır). Bu, radarların uzun mesafelerde hızlı hareket eden nesneleri bile algılamasına izin verir. Bu süre zarfında, anten bir yayıcıdan bir alıcıya geçer. Genellikle, antenler birkaç bin saniyeliğine radyo dalgaları yayabilmektedir ve bir kez daha iletmeden önce birkaç saniye yansımaları bekler. Bir dupleksleyici olarak bilinen bir parça donanımı, bu iki rol arasında anteni değiştirir. Anten tarafından alınan dalgalar onları işleyen bir bilgisayara verilir ve bunları operatörün anlayabileceği şekilde görüntüler.
Radar’ın Kullanım Alanları
Kullanım Amacı
Hava platformlarına tehdit oluşturan radarların tespit edilmesi,
sınıflandırılması, teşhisinin gerçekleştirilmesi, pilotun tehdit
hakkında sesli/görsel olarak uyarılması ve programlanmış
karşıtedbirin başlatılması.
Genel Özellikler
C-J frekans bandında hızlı tehdit tespiti, sınıflandırma ve teşhis
Darbeli, sürekli dalga ve bunların farklı kombinasyonunu
kullanan radar sinyallerinin tespiti
Tüm çalışma frekans bandını tek seferde kapsayan Anlık
Frekans Ölçümü (IFM] tabanlı almaçların ve yüksek duyarlıklı
çok kanallı Superhet sayısal almaçlann bir arada kullanımı
Yüksek doğrulukta geliş yönü tespiti
Uzun menzilden tespit ve yüksek yakalama olasılığı
Yoğun tehdit ortamında çalışabilme
Kısa Tepki Süresi
“Bilinmeyen Tehdit” olarak etiketlenmiş tehditlerin tespiti
Radar parametreleri için ham veri (DTK- Darbe Tanımlayıcı
Kelime) kayıt kabiliyeti
Yancada 360° Kapsama Alanı
Tamamen programlanabilir Görev Veri Dosyası mimarisi
RİAS İşlemci Birimi aracılığı ile diğer Elektronik Harp alt
sistemleri ve platform aviyonikleri ile entegrasyon kabiliyeti
MIL-STD-1553B, Ethernet ve ayrık hat arayüzü
Yüksek MTBF
Cihaz İçi Test (CİT) kabiliyeti (ACIT OCIT ve SCIT)
Modüler sistem tasarımı
Görev öncesi planlama ve görev sonrası analiz için Destek
Yazılımları kabiliyeti
Temel Kullanıcı Arayüzü Bilgileri
Tespit edilen tehdidin yön (yanca) ve menzil gösterimi
Tehdit Moduna bağlı tehdit sembolü
Tehdidin kısa adı/numarası
Tehdit silah menzili
Menzil dışı/içi tehditlerin gösterimi
Tehdit silah menziline bağlı tehdit sembolü renk değişimi
Yeni tehdit belirmesi durumunda uyarıcı gösterim
Menzil belirsiz tehditlerin gösterimi
Yön belirsiz tehditlerin gösterimi
Bilinmeyen tehditlerin gösterimi
Tespit edilen tehdit sayısı
DTK kayıt başlatma
Operasyon sırasında GVD seçimi
GVD içeriği inceleme
Bakım sayfasında detaylı CİT sonuçları
Radarlar sivil ve askeri alanlarda kullanılır. Sivil kullanımda hava trafik kontrolü ve uçuş yönetimi, tafik yönetim sistemleri, denizlerde gemi trafiği, navigasyon ve hava durumu radarı ve arama kurtarma, güvenlik, araçlar hız sensörleri alanlarında, Askeri kullanımda gözetleme, gözlem, hedef sınıflandırma ve balistik tanımlama, erken uyarı sistemleri füze savunması, hava saldırısı uyarısı, güdüm sistemleri, operasyonlarda konum belirlemesi, simülasyon ve modelleme görevlerinde kullanılırlar.
Radar Sisteminden Gizlenme Yöntemi
Aktif radar kilitleyiciler , radar’ın bir aracın hızını elde etmek için kullandıkları yansıtılan radar dalgalarından gelen doppler kaydırılmış geri döndürme frekanslarına müdahale üzerinde çalışılmaktadır. Titreşimli bir akıma sahip oldukları için tüm radyo alıcıları sadece radyo sinyalleri almakla kalmaz aynı zamanda radyo sinyallerini de gönderirler. Bu herhangi bir radar dedektörünün, bir kilitleyicinin olup olmadığı, açıldığında her zaman anlatacak bir radyo dalgası yayınlandığı anlamına gelir. Havacılık için radar sisteminden gizlenme yöntemini ele alalım.Bir uçakta bulunan metal gövde, radar sinyallerini yansıtırken çok iyi bir performans sergiler ve bu radar ekipmanlarıyla uçakları bulmayı ve izlemeyi kolaylaştırır. Radardan kaçmak için iki farklı yöntem vardır:
* Uçak, yansıyan radar sinyallerinin radar cihazından yansıyacak şekilde şekillendirilebilir.
* Uçak, radar sinyallerini emen malzemelerle kaplanabilir.
Çoğu geleneksel uçak, yuvarlak şekle sahiptir. Bu şekil onları Aerodinamik yapar, ancak aynı zamanda çok etkili bir radar reflektör oluşturur. Yuvarlak şekli, radar sinyalinin düzlemde nerede olursa olsun, sinyalin bir kısmı geri yansıtıldığı anlamına gelir. Öte yandan gizli bir uçak tamamen düz yüzeylerden ve çok keskin kenarlarından oluşur. Radar emici malzemeler ve yapılar, radar dalgalarını emmek ve yansımayı en aza indirgemek veya ortadan kaldırmak üzere tasarlanmıştır. Emilen enerji ısıya dönüştürür.Yerli ve milli olan radardan gizlenilebilen Hacettepe Üniversitesinin ortaklığında kurulan teknoparktai;uçak, helikopter, tank, radar ve buna benzer bir çok savaş ekipmanları için çok önemli olan boya konusunda Türkiye dev adımlar atıyor. Dünyanın en kaliteli kamuflaj ve radar sinyal emici boyası artık Türkiye’de üretiliyor.
Radar emici malzemeler ve yapılar elektromanyetik absorpsiyon performansında farklılıklar gösterirler. Frekans aralığı, yüzey direnci, çalışma sıcaklığı, form faktörü ve kalınlık için ürün özelliklerini taşırlar. Tipik olarak, yüksek performanslı manyetik malzemeler, 1 GHz – 40 GHz aralığında radar emici malzemeler üretmek için kullanılır.
Bir dizi mikrodalga frekansında kullanım için uygun olan EMI tabakaları oluşturmak için çeşitli alt tabakalar ve dolgu malzemeleri seçilir. Bu malzemeler kompozisyon, özgül ağırlık ve servis sıcaklığı açısından farklılık gösterir. Esnek tabakalar elastomerlerin fiziksel özelliklerine sahiptir. Genellikle, kaynaklarındaki manyetik alanları bastırarak yayılmış gürültüyü hafifletirler.